MAGAZINE

Editorial Vincent Hentzepeter, hoofdredacteur Klimaatopwarming mag je niet koppelen aan ‘het weer’, zoals wij dat beleven. Het heet niet voor niets ‘global warming’, wereldwijd warmt het op, wat er lokaal gebeurt, is geen goede indicator voor mondiale processen. Koude-uitbraken kunnen nog steeds in een warmer wordende wereld, maar zullen zeldzamer en minder heftig worden, terwijl hittegolven juist gewoner, langer en heter worden. Onze winters worden milder, maar eind januari werd het toch nog even koud. Er viel eindelijk weer eens sneeuw, poedersneeuw zelfs. Daar hebben we lang op moeten wachten. Na drie dagen was het weer weg, meer dan een vleugje winter was het niet. Niet te vergelijken met de cold blast in het midwesten van de VS eind januari. Trump was er als de kippen bij met zijn tweet: ‘What the hell is going on with climate change?’. Toen het in hetzelfde gebied een paar dagen later +20 was, bleef het stil. Tja, als zelfs een president het verschil tussen ‘weer’ en ‘klimaat’ niet snapt, wat moet er dan van klimaatbeleid terechtkomen in het land dat per capita het meeste uitstoot ter wereld?

Beurstopic: voedselveilige recycling van plastics De verpakkingsvakbeurs Empack vindt plaats op 3 en 4 april in de Brabanthallen te Den Bosch. Het recyclen van plastic voor toepassing in voedselcontactmaterialen is een van de topics tijdens dit tweedaagse evenement.
Net als in 2017 vinden Empack, Automation en Logistics & Distribution in 2019 opnieuw gelijktijdig doorgang in de Brabanthallen in Den Bosch. Bezoekers treffen daarmee op 3 en 4 april de thema’s verpakken, logistiek, distributie én de automatiseringskant onder één dak. Met de verbouwing van de Brabanthallen is er een nieuwe, (dag) lichtdoorlatende hal ontstaan in het middenterrein, waar nu de centrale hoofdentree zit. Hiermee is er een gelijke verdeling over de vier beurshallen gecreëerd en is het gemakkelijker om de beurzen Empack, Automation en Logistics & Distribution te combineren.

Gustaaf Zeeman van EMT Als wereldwijd leverancier van machines voor het mengen, coaten en distribueren van minerale meststoffen ziet algemeen directeur Gustaaf Zeeman van het NoordHollandse familiebedrijf EMT de vraag in zijn marktsegment groeien. “De groeiende wereldbevolking en de toenemende welvaart zijn de motor achter de vernieuwing in onze niche”, constateert Zeeman.
Gustaaf Zeeman en technisch directeur Janco Zeeman zijn de vierde generatie directeuren van ‘European Machine Trading’ (EMT), producent en installateur van meng- en opzaksystemen en rvs transportbanden voor de mineralemeststoffenindustrie. In 63 landen is de apparatuur van EMT terug te vinden. Sommige apparatuur is al 30 jaar oud, het moment waarop de broers besloten de bakens te verzetten. Gustaaf Zeeman: “Tot die tijd zaten we in de diervoeding. Met de introductie van de melkquota zagen we ons bedrijfsperspectief versomberen: de veestapels krompen en dus was er minder behoefte aan diervoeders. Omdat we altijd een sterke technische component in de onderneming hadden, hebben we gekeken hoe we die konden uitbouwen. De minerale meststoffen zetten de deur open naar techniek voor de landbouw, de veeteelt, de bollen en het groentenbedrijf. En dat wereldwijd, want de Nederlandse markt is niet groot genoeg. Met mijn vrouw ben ik naar Den Haag gegaan, waar je destijds Gele Gidsen voor de hele wereld kon inzien. We hebben alle leads gekopieerd die zich met kunstmest bezighielden en zijn een DM-campagne op gaan zetten. De rest is geschiedenis.”

Over het algemeen gaat een schroeftransporteur tientallen jaren mee. Soms is zo’n machine overcompleet, bijvoorbeeld bij het stopzetten van een productielijn of vanwege een verbouwing. Maar die hoeft dan niet naar de sloop. Na een inspectie en zo nodig een revisie gaat de ‘refurbished’ schroeftransporteur naar een nieuwe eigenaar, die er daarna nog jaren plezier van heeft.
Dit is het concept waarmee Transportschroevenen Machinefabriek Van Beek sinds begin 2019 samenwerkt met Surplus Select, aanbieder van gebruikte machines. De eerste biedt een terugkoopgarantie aan voor alle schroeftransporteurs die ooit in eigen huis gebouwd zijn, kijkt welke onderdelen eventueel vervangen moeten worden en taxeert de machine in samenspraak met Surplus, dat goed ingevoerd is in de tweedehands markt. Daarna volgt een bod. Als de eigenaar daarmee akkoord gaat, wordt de machine opgeknapt, weer voorzien van de juiste documenten, en als gebruikte machine met Van-Beek-garantie op de tweedehands markt aangeboden.

De eind 2018 gehouden Franse vakbeurs Pollutec was traditiegetrouw een brede etalage van milieutechnieken. Met name de ontwikkelingen bij kunststofrecycling vielen op. Een impressie.
Milieutechnologiefestijn Pollutec vierde met deze editie zijn veertigjarig bestaan. Aanvankelijk puur op de Franse markt gericht geniet de vakbeurs in het Franse Lyon (70.000 bezoekers in 4 beursdagen, ruim 2.200 exposanten) volop belangstelling van zo’n 500 buitenlandse exposanten, waarbij België, Duitsland en Nederland vooraan staan. De beursvloer was verdeeld in acht sectoren, van klassieke milieuthema’s als water, bodem, lucht en afval tot duurzame steden en klimaatneutrale industrie.

Herding heeft voor de productielocatie van zaadproducent Syngenta in Enkhuizen een ontstoffingssysteem ontworpen en geïnstalleerd voor het afvangen van fijnstof. Onderdeel van dit systeem is een briketteerpers van Falach die het fijnstof tot briketten perst.
De pers heeft een voorraadtrechter met niveausensor. Zodra de niveausensor product registreert, wordt de pers actief. Het stof wordt dan samengeperst en afgevoerd naar de afvalcontainer. De persinstallatie perst 50 kilo stof tot briketten, waardoor het afvalvolume met een factor 6 vermindert. Op de uitvoer van de pers is een wiel geplaatst. Zolang er product wordt afgevoerd draait dit wiel. Is er geen afvoer meer, dan stopt het wiel en gaat de pers op stand-by. Zodra de niveausensor in de voorraadtrechter weer product registreert, wordt de pers weer actief en begint de cyclus opnieuw.

Onderzoeksproject Arbaheat In 2030 is steenkool taboe voor de elektriciteitsproductie. In een omvangrijk onderzoeksproject wil energiebedrijf Engie nagaan of zijn hypermoderne kolencentrale op de Maasvlakte niet volledig op biomassa kan draaien. Daar komt wel wat bij kijken, maar er liggen zeker kansen.
In 2007 ging kabinet Balkenende IV akkoord met de komst van nieuwe kolencentrales, als onvermijdelijk ingrediënt in de Nederlandse energiemix. Nog geen acht jaar later waren drie hypermoderne kolencentrales in bedrijf, een in de Groningse Eemshaven en twee op de Maasvlakte. Pak hem beet twee jaar later hangt er opeens een zwaard van Damocles boven de nieuwe krachtpatsers. Om de klimaatdoelen te halen wil het huidige kabinet de elektriteitsproductie met steenkool uiterlijk in 2030 stoppen. Voor Engie ligt sluiting van de centrale op de Maasvlakte echter niet voor de hand. Met een prijskaartje van 1,5 miljard euro zou dat pure kapitaalvernietiging zijn. De centrale (800 MW) van het Franse energiebedrijf is van de categorie ‘ultra superkritische’ energiecentrales, goed voor een elektrisch rendement van 47 procent (gemiddelde centrale: 37-40 procent). Reden voor de hoogste bazen in Parijs groen licht te geven voor onderzoeksproject Arbaheat. Doel: nagaan of de centrale 100 procent op biomassa kan draaien.

De matrasrecycling heeft het moeilijk. De afzetmarkt voor schuim, textiel en ijzer is grillig. Het speciale transport is duur. Wettelijke producentenverantwoordelijkheid hangt boven de matrasketen, maar die krijgt eerst de kans zelf een uitweg te vinden.
Het verdienmodel van de matrasrecycler vertoont gebreken. De markt voor teruggewonnen materialen is grillig. Regelmatig dalen de grondstoffenprijzen en kan gerecycled materiaal niet opboksen tegen de lage prijs van primaire grondstoffen. Dat geldt voor het schuim uit matrassen, voor het tijk en voor het metaal, aldus een studie van het Utrecht Sustainability Institute (USI) uit 2017. Aan de logistiek kleven hoge kosten. Uit hygiëne-oogpunt zijn speciale opslag- en transportmethoden nodig, maar die kunnen maar een klein tonnage aan. Het geringe aantal recyclingfabrieken dat matrassen als monostroom kan verwerken (drie in Nederland), zorgt ervoor dat inzamelaars veel kilometers moeten maken.

Industrie roept om snel verwisselbare verbindingen De procesindustrie stelt hoge eisen aan de kwetsbare en onderhoudsgevoelige koppelingen in procesleidingen, zoals fittingen en slangen, mede vanuit strenge voedselveiligheids- en hygiëneregels. De roep om standaardisatie en snel verwisselbare fittingen groeit.
Een betere grip op productieprocessen, minder stilstand van installaties en kostenbeheersing zijn belangrijke thema’s in de procesindustrie. Hoge betrouwbaarheid van procesinstallaties en het snel en efficiënt opvangen van storingen staan voorop. Fabrieken moeten liefst 24/7 in de lucht blijven, vooral nu de economie zo goed draait.

‘Monstername is een specialisme’ Betrouwbare monstername binnen voedingsmiddelenprocessen staat of valt met de juiste procedures en de juiste middelen. Alleen dan kan het kwaliteitslaboratorium erop vertrouwen dat geconstateerde afwijkingen in het product niet veroorzaakt zijn door een verkeerd of besmet monsternameproces.
Het aantreffen van besmette monsters kan grote consequenties hebben voor producenten in de voedingsmiddelenindustrie. Het kan bijvoorbeeld leiden tot complete afkeur van de productie of blokkade van grondstoffen. Omgekeerd kunnen door het missen van besmettingen gecontamineerde partijen toch op de markt komen. Dit kan leiden tot risico’s voor de volksgezondheid met teFotografie: Foodnote | Vincent Hentzepeter | KWALITEITSCONTROLE rughaalacties tot gevolg. Daarom is het belangrijk dat de monstername in de voedingsmiddelenproductie representatief, betrouwbaar en herhaalbaar plaatsvindt. Het kwaliteitscontrolelaboratorium moet erop kunnen vertrouwen dat geconstateerde afwijkingen in het product niet veroorzaakt zijn door een verkeerd monsternameproces of een besmette monsternamekraan. Hitma wijdde eind 2018 een seminar aan dit onderwerp (http://bit.ly/ Hitma_Seminar).

Procesapparatuurbouwer GEA bouwt een nieuwe melkpoederfabriek in opdracht van de Ierse zuivelfabrikant Dairygold. GEA levert onder andere een sproeidroger, verdamper en de benodigde melkpoederverwerkings- en verpakkingssystemen. De output van het systeem is 7.500 kg melkpoeder per uur. De fabriek moet in maart 2020 operationeel zijn.
Pharmaherb Kft, de Hongaarse producent van kruidengeneesmiddelen, heeft plannen voor een eerste fabriek. De firma produceert nu 63 soorten kruidenthee, gemaakt van hoogwaardige ingrediënten. Tot voor kort verkocht de onderneming zijn producten alleen op de binnenlandse markt.