MAGAZINE

Meer kennis en regels nodig om mensen te beschermen Nanodeeltjes komen niet alleen vrij bij productieprocessen met nano-materialen, maar ook bij traditionele behandelings- en verhittingsprocessen. Meer wetenschappelijke kennis over de risico’s en betere regulering zijn nodig om de gezondheid van werknemers te beschermen. Schuren, boren, lassen, solderen, ronkende dieselmotoren en dampen bij lasersnijden: allemaal processen waar ultrafijne deeltjes (1-100 nm) bij ontsnappen. Ook in steeds meer producten zijn nanodeeltjes terug te vinden. Dan worden ze doelbewust gefabriceerd. Dankzij hun ultrafijne afmetingen hebben ze interessante eigenschappen voor in producten. Neem nano-TiO₂ (titaniumdioxide) dat zonnebrandcrème zijn hagelwitte kleur geeft, of spray met vuilafstotende nano-polymeerdeeltjes voor een schone auto of de supersterke koolstofnanobuisjes in nieuwe materialen.

Milieu Door strengere stofemissienormen worden ook de eisen aan emissiefilters steeds hoger. Met gekalibreerde stofmetingen is vast te stellen of aan de normen wordt voldaan. Er is nu ook een ‘doe-het-zelf’-mogelijkheid in de vorm van een isokinetische meetkoffer. Om aan te tonen of een installatie voldoet aan emissiegrenswaarden worden luchtemissiemetingen uitgevoerd. Onder invloed van strenger wordende milieumaatregelen wordt het steeds ingewikkelder de waarden te bepalen en ook de kwaliteit van de stofmeters te borgen. Bovendien is er slechts één manier om een stofmeter te kalibreren: de isokinetische staal- of monstername (zie kader).

FDA-goedgekeurde rhönrad-menger Anders dan dwangmengers hebben vrijeval- of tuimelmengers geen bewegend menggereedschap. Zonder roterende schoepen of peddels zijn ze bij uitstek geschikt voor kwetsbare producten. Ook voor voedingstoepassingen is er nu een speciaal ontwerp volgens het rhönradprincipe. Bij vrijevalmengers wordt het mengeffect bereikt door het bewegen van het complete mengvat, meestal door draaien of tuimelen. Bewegende menggereedschappen ontbreken. Er is daarom vaak minder onderhoud nodig dan bij dwangmengers en het energieverbruik valt lager uit. Deze mengtechnologie mengt het mengsel puur door de zwaartekracht in het vat, wat de kwaliteit van het uiteindelijke mengsel ten goede komt. Dit is een extra voordeel bij kwetsbare producten. Qua toepassingen doen vrijevalmengers niet onder voor een dwangmenger. Alles is mogelijk: van mengen en kleuren tot het dispergeren of oplossen van vloeistoffen in vaste stoffen, desnoods met inzet van een hulpstuk. Bijzonder efficiënt verloopt het vrijevalmengen bij inzet van een ‘rhönrad. Het rhönrad’ is bekend uit het turnen. Het bestaat uit twee hoepels verbonden door dwarsspijlen waarbinnen een turner buitelende bewegingen uitvoert. Dit principe toegepast als mengtechnologie zorgt voor een bijzonder effectief mengproces.

Ogenschijnlijk onschuldige producten kunnen stofexplosies veroorzaken De grootste industriële explosies zijn doorgaans gas- of dampexplosies. De laatste tien jaar zijn er daar in de Benelux maar weinig van geweest: de meest recente was de stoomexplosie bij Tata Steel in maart 2019. Een andere grote was de dampexplosie bij Shell Moerdijk in 2014. In de bulkindustrie staat de stofexplosie qua frequentie met stip bovenaan. Stofexplosies worden onder meer veroorzaakt door zetmeel, plantaardige eiwitten als mais- en tarwegluten, door veevoeders, maar ook door steen- en bruinkool, houtsnippers, -pellets en -poeder. Zo werd in 2017 een melkpoedersilo in Veghel getroffen en deed zich in België in 2017 een stofexplosie voor in een spaanplaatfabriek. Volgens verzekeringsmaatschappij Interpolis doen zich jaarlijks alleen al in Nederland ten minste 20 incidenten voor waarbij een of meer gewonden vallen. Hoewel elk ongeval er een te veel is, lijkt het erop dat het aantal (stof) explosies met ernstige schade en slachtoffers een dalende lijn vertoont. “Dat komt omdat de risico’s beter onderkend worden en er meer gedaan wordt om installaties veiliger te maken en personeel beter op te leiden. Dat heeft ongetwijfeld ook te maken met de invoering van de ATEX-wetgeving”, zegt Gerard van Laar, senior consultant bij Inburex Consulting, specialist op het gebied van brandbeveiliging en proces- en explosieveiligheid.

Afvalscheiding Bij het Umincorp-proces begint het scheiden van plastics, een verzamelnaam voor zo’n 3.000 polymeren, met het voorsorteren van huishoudelijk, plastic verpakkingsafval. Hieruit worden de nietplastics – zoals schoenen, knuffelberen, hout en blikjes – verwijderd. Folies en meerlaagse plastics worden er ook uitgehaald. De plasticstroom wordt in kleine stukjes gehakt en deze snippers worden grondig gewassen in drie verschillende wastrommels om organische en anorganische resten en etiketten te verwijderen. Na een droogstap gaan de ‘flakes’ de Magnetische Dichtheidsscheider (MDS) in.

Een interview met Linda Bos en Tim Middeldorp WoTS 2020 zal volgend jaar plaatsvinden van 29 september tot 2 oktober in de jaarbeurs in Utrecht. Adjunct-directeur beurzen & events Linda Bos en senior projectmanager Tim Middeldorp bij FHI blikken vooruit op wat deze editie voor Industrial Processing te bieden heeft.

Solids Processing over de hele wereld • Little america, WY, Verenigde Staten: Natiumzoutenfabriek; • Brædstrup, Denemarken: Nieuwe premix- en veevoederfabriek; • Bornheim, Duitsland: Recyclebaar restmateriaal; • Lausanne, Zwitserland: Samen in algenproteïnes; • Midden-oosten , exacte locatie geheim hamermolens voor olie-extractie; • Thailand: Onverantwoorde plasticafval-export; • Koeweit stad, Koeweit: Ultramoderne snijderij; • 10th of Ramadan city, Egypte: Farm frites-fabriek;

Mengen en drogen Hosokawa Micron heeft zijn testcentrum in Doetinchem de afgelopen twee jaar sterk uitgebreid. Berthram Mak, manager sales & marketing, legt uit wat de uitbreiding betekent voor klanten. Het bedrijf adviseert klanten over ontwerp, constructie, installatie, inbedrijfstelling en preventief onderhoud van apparatuur voor poederverwerking. Onderdeel daarvan zijn vaak kleinschalige proeven in het testcentrum in Doetinchem. “Mensen benaderen ons met een productidee of probleem, maar ze weten niet zeker wat in de praktijk haalbaar is”, zegt Berthram Mak, manager sales & marketing bij Hosokawa Micron. “Sommige klanten hebben geen eigen R&D of testafdeling, terwijl anderen willen experimenteren zonder hun huidige productieactiviteiten te onderbreken. Bij ons kunnen ze hun nieuwe producten of formuleringen op kleine schaal uitproberen. Wij voeren dan praktijktesten uit met verschillende poederprocesmethoden en -technologieën, als basis voor het ontwerp van het optimale systeem voor de klant. Dat geeft zekerheid over hoe het eindproduct er in de dagelijkse Solids Processing | nr. 6 | december 2019 35 Redactie Solids Processing | Fotografie: Hosokawa Micron | MENGEN EN DROGEN activiteiten uit zal zien, wat de risico’s voor de klant vermindert.”